کارشناسان معتقدند ایجاد و ساماندهی شاخه معاونت پزشک خانواده به جای معاونت پزشکان عمومی، می‌تواند گام مهمی در اصلاح نظام درمان باشد و نیازهای جامعه را بیشتر مورد توجه قرار دهد.
پیش از این، دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ملزم شده بودند مسئولی را به‌طور مشخص برای مدیریت پزشکی عمومی به دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی معرفی کنند اما با مصوبه جدید، معاونت پزشکی عمومی در همه دانشگاه‌ها مشخص می‌شود.
با این‌حال، دکتر مسعود مسلمی فرد، نایب رئیس انجمن پزشکان عمومی کشور در گفت‌وگو با همشهری، ایجاد معاونت پزشکی عمومی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را از اساس اشتباه خوانده و معتقد است: این معاونت باید به معاونت پزشک خانواده تغییر یابد چون سیستم سلامت کشور به این سمت در حرکت است.
وی افزود: براساس قانون، سازمان نظام پزشکی مقرر شد که حتی کلمه پزشکان عمومی از پروانه‌های پزشکان حذف شود چون ما دکترای حرفه‌ای پزشکی داریم و کلمه پزشکان عمومی به‌طور ناخودآگاه و صرفا در مقابل پزشکان متخصص به ذهن متبادر شده است.
به گفته دکتر مسلمی فرد، با ایجاد شاخه معاونت پزشک خانواده، سیستم ساماندهی پزشک خانواده در تمام شهرهایی که دانشگاه علوم پزشکی دارند و رصد گزارش‌های آنها گام مهمی در اصلاح نظام سلامت است وبه‌دنبال آن نیز سیستم آموزشی تغییر خواهد کرد و به سمت و سوی نیازهای مردم و خانواده‌ها حرکت می‌کند.
وی ایجاد شاخه معاونت مستقل برای پزشک خانواده را گامی در جهت هماهنگ شدن با سیستم‌های درمانی بین‌المللی ذکر کرد و گفت: اگر قرار است شاخه‌ای مستقل برای پزشکان عمومی منفک از پزشکان متخصص ایجاد شود، همان پزشک خانواده است.
شورای آموزش پزشکی عمومی فعال می‌شود
چندی پیش، شرح وظایف و ترکیب اعضای شورای آموزش پزشکی عمومی در شورای‌عالی برنامه‌ریزی وزارت بهداشت، برای جدا شدن دبیرخانه آموزش پزشکی عمومی از تخصصی تصویب شد.
رسالت این شورا «سیاستگذاری و مدیریت راهبردی نظام آموزش پزشکی عمومی با هدف تامین، حفظ و ارتقای سلامت فردی و اجتماعی از طریق تربیت پزشکانی توانمند و مطابق با استانداردهای ملی آموزش پزشکی عمومی و متناسب با نیازها و انتظارات جامعه» عنوان شده و وظایف آن نیز اینگونه اعلام شد: تهیه آیین‌نامه‌های اعتباربخشی و آزمون‌های مربوطه، برنامه‌ریزی آموزشی و پژوهشی کلیه دوره‌های مربوط، تصویب آیین‌نامه و ضوابط مربوط به ارزشیابی داوطلبان و آموزش گیرندگان دوره‌ها و واحدهای آموزشی تحت پوشش و ارزشیابی و اعتباربخشی آنها.
معاونت‌های آموزشی، امور دانشجویی، سلامت و تحقیقات و فناوری و نیز‌دبیران شوراهای آموزشی پزشکی عمومی، شورای‌عالی برنامه ریزی علوم پزشکی، شورای آموزش پزشکی و تخصصی، شورای علوم پایه، شورای نظارت و ارزشیابی، 6 نفر از روسای دانشکده‌های پزشکی، یک نماینده از سازمان نظام پزشکی، 7 نفر از اعضای هیات علمی با سابقه، رئیس مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی و مدیرکل دفتر آموزش مداوم و جامعه پزشکی ترکیب اعضای این شورا را تشکیل می‌دهند.
جلسات این شورا حداقل سالی 2بار تشکیل می‌شود و به جز دبیر شورا که با حکم معاون آموزشی و امور دانشجویی منصوب می‌شود، سایر اعضای شورا با حکم وزیر بهداشت منصوب می‌شوند که مدت عضویت آنان 2 ساله است.
پیشنهاد تغییر در سطح معاونت آموزشی دانشکده‌های علوم پزشکی از برنامه‌های اولیه دبیرخانه جدید اعلام شد.
در حال حاضر دانشکده‌ها دارای معاون آموزشی بالینی یا معاون آموزشی پژوهشی و معاون آموزشی علوم پایه هستند و پیشنهاد این دبیرخانه، ادغام معاون علوم پایه در قسمت آموزشی بخش علوم بالینی بود تا یک معاونت تحت عنوان معاون آموزشی پزشکی عمومی در دانشکده ایجاد شود.
نگاه مستقل، توجه بیشتر به آموزش پزشکی عمومی به‌عنوان یک هویت مستقل از آموزش تخصصی هدف تشکیل این شورا در سطح دانشگاه‌ها عنوان شد؛
با این استدلال که در حال حاضر در دانشگاه‌های تیپ یک نگاه‌ها بیشتر به سمت دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی است و توجه کمتری به پزشکی عمومی می‌شود و این در حالی است که دانشجوی پزشکی عمومی، پایه آموزش پزشکی عمومی کشور است.
تصویب کلیات حداقل توانمندی‌های پزشکان عمومی
به گفته مسئولان وزارت بهداشت، هم‌اکنون حداقل توانمندی‌های مورد انتظار از فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی عمومی تصویب شده و برای بررسی کارشناسی و تأیید نهایی به کمیسیون معین شورای آموزش پزشکی عمومی واگذار شده است.
به گفته دکتر الهه ملکان راد، دبیر شورای آموزش پزشکی عمومی، این کلیات در دومین نشست شورای آموزش پزشکی عمومی تصویب شده و مقرر شد کمیسیون معین شورای آموزش پزشکی عمومی که به‌منظور تسهیل و تسریع امور ایجاد شده است، جزئیات پیش‌نویس سند مذکور را مورد بررسی کارشناسی دقیق قرار دهد.
وی اضافه کرد: پیش‌نویس حاضر حاصل حدود یک سال کار کارشناسی، نظرسنجی‌ها و جلسات هم اندیشی متعدد بوده و تاکنون ویرایش‌های مکرر و فراوانی روی آن انجام شده است.
دبیر شورای آموزش پزشکی عمومی افزود: در بازنگری برنامه آموزش پزشکی عمومی گام اول این است که پیامد مورد انتظار از برنامه آموزشی تعریف شود و لذا به همین منظور، پیش نویس سند حداقل توانمندی‌های مورد انتظار از پزشکان عمومی تهیه شده است.
وی با بیان این مطلب که بازنگری برنامه آموزشی شامل تدوین پیامدهای مورد انتظار، محتوای آموزشی، روش‌های آموزش دادن و فراگرفتن و روش‌های ارزیابی فراگیران است، خاطرنشان کرد: پس از تهیه شدن این پیش نویس و تصویب نهایی آن توسط شورا، این مصوبات به اطلاع فراگیران، اعضای هیأت علمی و مدیران اجرایی دانشگاه‌های علوم پزشکی خواهد رسید و تا زمانی که وزارت بهداشت محتوای ضروری (core content) که لازم است را برای رسیدن به نتیجه نهایی تهیه کند، دانشگاه‌ها تشویق خواهند شد که خود رأسا ًبرنامه‌های آموزشی خود را با توجه به استانداردهای پایه آموزش پزشکی عمومی به گونه‌ای اصلاح کنند که به پیامدهای مورد نظر در این سند دست پیدا کنند.
ملکان راد اظهار داشت: وزارت بهداشت با کمک اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی، محتوای ضروری برنامه بازنگری آموزش پزشکی عمومی را تهیه خواهد کرد و پیش‌بینی می‌شود درصورت پیشرفت مطلوب فعالیت‌ها در امر بازنگری آموزش پزشکی عمومی، محتوای ضروری (core curriculum) برنامه آموزش پزشکی عمومی در مدت 2 سال آینده تهیه شود.
